
هموژنایزر چیست؟
دستگاه هموژنایزر شیر یک دستگاه حیاتی در صنعت لبنیات است که برای یکنواختسازی یا همگنسازی ذرات چربی موجود در شیر استفاده میشود. این فرآیند به طور عمده برای بهبود کیفیت و ماندگاری شیر و محصولات لبنی به کار میرود.
دستگاه هموژنایزر شیر:
دستگاه هموژنایزر شیر یک دستگاه حیاتی در صنعت لبنیات است که برای یکنواختسازی یا همگنسازی ذرات چربی موجود در شیر استفاده میشود. این فرآیند به طور عمده برای بهبود کیفیت و ماندگاری شیر و محصولات لبنی به کار میرود. هموژنایزر با شکستن ذرات چربی بزرگتر به ذرات کوچکتر و توزیع یکنواخت آنها در سراسر مایع، از جدا شدن لایههای چربی در شیر جلوگیری میکند و محصولی یکنواخت و با کیفیت بالا تولید میکند.
نحوه کار دستگاه هموژنایزر شیر:
- ورود شیر به دستگاه: شیر از طریق یک پمپ فشار بالا به دستگاه هموژنایزر وارد میشود.
- اعمال فشار بالا: هموژنایزر شیر با استفاده از یک پمپ فشار بالا، شیر را تحت فشار شدید (معمولاً در محدوده 1000 تا 3000 بار) قرار میدهد. این فشار باعث میشود که شیر از میان یک یا چند شیر کنترل جریان بسیار باریک عبور کند.
- شکسته شدن ذرات چربی: با عبور شیر از این شیرهای باریک، نیروی شدید به ذرات چربی وارد میشود که باعث شکستن آنها به ذرات کوچکتر (معمولاً در حدود 1 میکرون یا کمتر) میشود.
- توزیع یکنواخت ذرات چربی: این ذرات چربی شکستهشده سپس به صورت یکنواخت در سرتاسر شیر توزیع میشوند، که این فرآیند باعث میشود شیر به صورت همگن درآید و چربی آن جدا نشود.
- خروج شیر هموژنیزه شده: در نهایت، شیر هموژنیزه شده از دستگاه خارج میشود و به مراحل بعدی تولید محصولات لبنی منتقل میشود.
مزایای استفاده از هموژنایزر شیر:
- افزایش ماندگاری: هموژنیزه کردن شیر باعث میشود تا چربیها به طور یکنواخت در شیر توزیع شوند، که این امر از جدا شدن و تشکیل لایههای چربی جلوگیری میکند و ماندگاری شیر را افزایش میدهد.
- بهبود کیفیت بافت و طعم: فرآیند هموژنیزه کردن باعث میشود که شیر و محصولات لبنی دیگر مانند ماست و خامه، بافتی نرمتر و طعمی بهتر داشته باشند.
- جلوگیری از تشکیل کره: هموژنیزه کردن از جمع شدن و تشکیل کره در شیر جلوگیری میکند، که این موضوع به حفظ کیفیت و یکنواختی محصول کمک میکند.
- تولید محصولات متنوعتر: هموژنیزه کردن امکان تولید محصولات لبنی متنوعتر و با کیفیت بالاتر را فراهم میآورد، که این امر برای تولیدکنندگان محصولات لبنی مزیت بزرگی محسوب میشود.
انواع دستگاههای هموژنایزر:
- هموژنایزرهای تکمرحلهای: این دستگاهها شیر را تنها از یک مرحله عبور میدهند و برای محصولات لبنی با درصد چربی کمتر یا محصولاتی که نیاز به هموژنیزه کردن سبک دارند، مناسب هستند.
- هموژنایزرهای دومرحلهای: این نوع دستگاهها شیر را از دو مرحله فشار عبور میدهند که این امر باعث هموژنیزه کردن دقیقتر و یکنواختتر میشود. این دستگاهها معمولاً برای محصولات با درصد چربی بالاتر یا محصولاتی که نیاز به هموژنیزه کردن دقیقتر دارند، استفاده میشوند.
کاربردهای دستگاه هموژنایزر شیر:
- تولید شیر هموژنیزه: بیشتر شیرهایی که در بازار به صورت بستهبندی فروخته میشوند، هموژنیزه هستند.
- تولید محصولات لبنی مانند ماست، پنیر و بستنی: هموژنیزه کردن باعث بهبود بافت و یکنواختی این محصولات میشود.
- تولید خامه و کره: هموژنیزه کردن خامه برای تولید کره با کیفیت بالا نیز استفاده میشود.
دستگاه هموژنایزر شیر یک ابزار ضروری در صنعت لبنیات است که با یکنواختسازی شیر و محصولات لبنی، به بهبود کیفیت، ماندگاری و طعم این محصولات کمک میکند. این دستگاهها با استفاده از تکنولوژی پیشرفته، امکان تولید محصولات لبنی متنوعتر و با کیفیت بالاتر را فراهم میآورند و نقش مهمی در موفقیت تولیدکنندگان لبنیات دارند.
نقاط قوت هموژنایزر دو هد
- ساخت بدنه دستگاه ها با استفاده از ورق های استیل با درجه کیفی 304L
- دارای عملکرد اتوماتیک با سرعت عمل بالا جهت هموژنیزه کردن شیر و مایعات دیگر
- نصب دو هد برای همگن سازی مایعات رقیق و غلیظ به شکل مجزا
- طراحی و ساخت هدهای دستگاه از جنس استیل ضد زنگ و خوردگی
- مجهز به پمپی با مدل پیستونی قدرتمند فشار بالا از برندهای معتبر
- مجهز به پایه های چرخ دار جهت جابجایی راحت دستگاه در محل کاربری
- تولید دستگاه هموزنایزر با برق مصرفی سه فاز و قابلیت سفارشی سازی
- ساخت هموژنایزرهای دو هد در ظرفیت های متنوع و درخواستی
- یک سال گارانتی به همراه 10 سال خدمات پس از فروش
- تولید هموژنایزرهای هیمورا مطابق با استاندارد مدیریت کیفیت محصول ISO 9001
معایب هموژنایزرها
همانطور که شما هم می دانید دستگاه های هموژنایزر شیر از سیستم های پیچیده و مدرن هستند و از این رو دارای قیمت به نسبت بالایی می باشند. شاید هزینه تهیه این تجهیزات از عمده و تنها معایب آنها باشد. البته قابل ذکر است که در اثر کارکرد مداوم این دستگاه ها ممکن است قسمت هد آنها که تحت تاثیر فشار بالا می باشد به مرور دچار استهلاک شده و نیاز به تعویض داشته باشد.
تفاوت هموژنایزر تک هد و دو هد
اگر هر دو مدل دستگاه های هموژنایزر فشار بالای تک هد و دو هد را کنار هم قرار دهیم، تنها تفاوتی که مشاهده خواهیم کرد ابعاد دستگاه ها و تعداد هدهای مورد استفاده در آنها خواهد بود. این تجهیزات ساختاری مشابه داشته و قطعات بکار رفته در آنها عین هم می باشد؛ فقط در نوع دو هد، دو بخش مجزا برای همگن سازی مواد در نظر گرفته شده است. این تجهیزات کار همگن سازی را با نیروی فشار انجام داده که فشار کاری هموژنایزر تک هد به اندازه 150 بار بوده و برای نوع دیگر این فشار مقدار 200 بار را دارد.
از دیگر تفاوت هایی که این دو دستگاه دارند می توان به غلظت مواد یا مایعاتی اشاره کرد که آنها هموژنیزه می کنند. هموژنایزرهای تک هد به دلیل داشتن تک هد می توانند مایعات رقیق همانند شیر، دوغ و انواع نوشیدنی ها را همگن نمایند؛ در حالیکه هموژنایزرهای دو هد برای هموژنیزه کردن مایعات به نسبت غلیظ همانند مایه بستنی، ماست و خامه و … به کار برده می شوند. این تجهیزات با استفاده از روش های مکانیکی و بدون تغییر ماهیت مواد می توانند موجب بهبود کیفیت و افزایش ماندگاری آنها شوند.
مقایسه ای مابین هموژنایزرهای سیلندری و میکسر هموژنایزر
مدل های سیلندری به جهت داشتن سیستم فشار بالا که توسط سیلندر رفت و برگشتی ایجاد می شود به این اسم نامگذاری شده اند. در مدل های میکسری مخزن دستگاه دارای یک همزنی با شکل خاص و پره ای می باشد. اگر بخواهیم مقایسه ای مابین این دو دستگاه انجام دهیم می توان به موارد زیر اشاره کرد.
میکسر هموژنایزرها
از لحاظ ظاهری مدل های میکسر هموژنایزرها، ابعاد بزرگتری داشته و متعلقات آنها بیشتر می باشد؛ بنابراین در محیط کاربری فضای وسیع تری لازم دارند. این دستگاه ها دارای مخزن و میکسر بوده که عمل همگن سازی به وسیله این تجهیزات انجام می شود. همچنین این مدل از هموژنایزرها برای واحدهای صنعتی ساخته شده اند که تولید کننده لوازم آرایشی و بهداشتی، صنایع دارویی، صنعت غذایی و بخش های آزمایشگاهی به کار برده می شوند؛ البته قابل ذکر است که مدل های آزمایشگاهی دارای سایز کوچک هستند. موادی که در دستگاه های میکسری تحت عملیات هموژن سازی قرار می گیرند استریل بوده و تحت خلاء این کار انجام می گیرد که برای تامین شرایط خلاء در این تجهیزات از پمپ های خلاء استفاده شده است.
هموژنایزر سیلندری
هموژنایزرهای سیلندری فشار بالا ابعادی کوچکتر از مدل های میکسری داشته و بدون مخزن می باشند. در این دستگاه ها شیر یا مایعات دیگر از طریق لوله ورود و به کمک یک پمپ مخصوص وارد هموژنایزر می شود. فشار موردنیاز دستگاه از طریق یک موتور قدرتمند تولید شده و موجب همگن سازی مواد می گردد. محل اصلی هموژناسیون در این دستگاه ها همان هد می باشد که دارای یک منفذ کوچک است. شیر با عبور از این منفذ و تحت تاثیر پدیده کاویتاسیون یا حباب زایی قرار گرفته و هموژنیزه می گردد. هموژنایزرهای فشار بالا اغلب در صنایع لبنیاتی و شیر، صنایع تولید نوشیدنی ها و … به کار برده می شود.
این دستگاه ها در دو مدل طراحی شده اند که نوع تک هد آن مختص مایعات رقیق و مدل دو هد برای مایعات نسبتا غلیظ همانند ماست و مایه بستنی در نظر گرفته شده است. منبع تغذیه هموژنایزرهای سیلندری بسته به مدل دستگاه و ظرفیت آن از برق تک فاز یا سه فاز تامین می شود.
هموژنایزرهای سیلندری یک هد و دو هد هیمورا دارای یک پمپ استیل بوده که موادی مانند شیر را مکیده و در اثر فشار وارده از سیلندر، شیر به مولکولهای ریزتر تبدیل میشود
هموژنایزرها کجاها مورد استفاده قرار می گیرند؟
هموژنایزرها با توجه به نوع و سیستم مورد استفاده در آنها در صنایع به کار برده می شوند. نمونه ای از آنها به شرح زیر می باشد.
- صنایع شیمیایی برای تهیه محلول های امولسیونی و سوسپانسیونی
- پزشکی قانونی جهت استخراج DNA و RNA
- برای تهیه نمونه ها در صنایع بیولوژیکی و شیمیایی
- در صنایع غذایی و آشامیدنی ها برای بهبودبخشی به ثبات و ظاهر محصولات
- تولید لوازم آرایشی و بهداشتی مانند خمیر دندان، رنگ مو، اکسیدان و ریمل و …
- تهیه سرم، آمپول و مواد اولیه داروها در صنعت داروسازی
- صنعت بیوتکنولوژی و کشاورزی برای اصلاح محصولات کشاورزی و دام ها و تولید سوخت های زیست محیطی
- بخش تحقیقات و پژوهش برای تولید ذرات نانو و کاهش اندازه ذرات