آموزش راه ‌اندازی خط تولید لبنیات

کسب‌ وکارهای تولیدی از جمله مواردی هستند که بسیاری از افراد علاقه به راه‌اندازی آن دارند. در واقع راه اندازی خط تولید و فروش محصولات آن یکی از ایده‌های رایج بین کارآفرینان است. تولید لبنیات جزو پردرآمدترین مشاغل تولیدی است؛ چرا که محصولات لبنی عضو جدانشدنی سفره‌های ایرانی هستند.

 اگر می‌خواهید به تولید لبنیات بپردازید، بهتر است با علم کافی وارد این شغل شوید تا از ضررها و شکست‌های احتمالی تا حدودی دوری کنید. در این مقاله قصد داریم صفر تا صد راه اندازی خط تولید لبنیات را به شما توضیح دهیم پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

تهیه طرح توجیهی راه ‌اندازی خط تولید لبنیات

طرح توجیهی در واقع چشم‌انداز خط تولید است. سرمایه و تسهیلات موردنیاز، ماشین آلات و وسایل مورد استفاده، مشکلات خط تولید، بازگشت سرمایه و … از جمله فاکتورهایی هستند که در طرح توجیهی بررسی می‌شوند. طرح توجیهی برای برنامه‌ریزی دقیق و کسب پیش‌زمینه از راه‌اندازی خط تولید، بسیار سودمند است.

بخش‌ های مختلف خط تولید لبنیات

برای اینکه بتوانید خط تولید را طراحی و اجرا کنید، باید مشخص کنید که خط تولید لبنیات شامل چه بخش‌هایی است و چه فرایندهایی برای تولید یک محصول لبنی باید انجام شود. از آن‌جایی که محصولات لبنی بسیار متنوع هستند، تولید هر محصول بخش‌های مختلفی را شامل می‌شود و به‌غیر از مراحل اولیه یعنی دریافت شیر و اقدامات بهداشتی، فرایند تولید هرکدام با دیگری تفاوت دارد.

 برای‌ مثال مراحل تولید شیر پاستوریزه عبارتند از:

• دریافت شیر خام: اولین مرحله فرآوری، دریافت شیر خام است که توسط تانکرهای بهداشتی در محیط ایزوله به کارخانه می‌رسند.
• نمونه برداری و کنترل کیفیت: نمونه‌گیری شیر با رعایت اصول، توسط متخصص انجام می‌شود و سپس تعدادی از نمونه‌ها برای ارزش‌گذاری و کنترل کیفیت به بخش کنترل کیفیت ارسال می‌شود.
• ذخیره‌سازی‌ها: در این مرحله ابتدا شیر را هواگیری می‌کنند تا گازهای وارد شده، خارج شود. سپس شیر را به روش ساده صاف می‌کنند و وارد لوله‌های انتقال به محل ذخیره‌سازی می‌کنند. لازم به ذکر است که دمای محل ذخیره‌سازی شیر باید ۴ درجه سانتیگراد باشد.
• جداسازی ناخالصی‌ها و سرد کردن: برای خالص شدن شیر، در این مرحله شیر را وارد دستگاه کلاریفایر می‌کنند تا با استفاده از نیروی گریز از مرکز، ناخالصی‌ها تحت فشار خارج شوند و شیر خالص شود.
• استانداردسازی و همونژیزه کردن: دستگاه سپراتور برای استانداردسازی شیر استفاده می‌شود. پس آن فرایند هموژنیزه کردن یا همگن سازی شیر انجام می‌شود تا تمام بخش‌های شیر از نظر میزان چربی یکسان شوند.
• پاستوریزاسیون: پاستوریزه کردن شیر عملیاتی حرارتی است که باسیل سل یعنی مقاوم‌ترین ارگانیسم بیماری‌زای موجود در شیر را تخریب می‌کند. فرایند پاستوریزاسیون در دمای ۷۲-۷۵ درجه سانتیگراد و به‌مدت ۱۵-۲۰ ثانیه انجام می‌شود.
• سی‌آی‌پی دستگاه: در این مرحله تجهیزات پاکسازی می‌شوند. پاکسازی دستگاه‌ها شامل سه مرحله زیر است:
• گردش محلول شوینده قلیایی برای حدود ۳۰ دقیقه در ۷۵ درجه سانتیگراد.
• مواد شوینده قلیایی با آب گرم به مدت ۵ دقیقه‌
• گردش محلول اسید حدود ۲۰ دقیقه در دمای ۷۰ درجه سانتیگراد.
• بسته‌بندی و سردخانه گذاری: بسته‌بندی مرحله آخر است. امروزه بیشتر از بسته‌های پلاستیکی و کاغذی استفاده می‌کنند تا شیر مدت بیشتری سالم بماند. بهترین دما برای نگهداری شیر پاستوریزه سه درجه سانتیگراد است و حدود ۳-۵ روز انقضا دارد.

• مکان مناسب برای راه‌ اندازی خط تولید لبنیات

  یکی از مهم‌ترین مواردی که در راه‌اندازی خط تولید لبنیات باید به آن توجه شود، انتخاب مکان مناسب است. این مکان باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:

  1. سالن کاملا کاشی کاری شده‌باشد.
  2. تهویه مناسب داشته‌باشد.
  3. کادر مجموعه به البسه مخصوص مجهز باشند.‌

  با رعایت این موارد و همچنین بهداشت کامل، دیگر نیاز نیست نگران بازرس‌های بهداشتی باشید.

  دستگاه‌ های مورد نیاز برای تولید لبنیات

  برای راه‌اندازی خط تولید لبنیات دستگاه‌های زیادی نیاز است اما از اصلی‌ترین آن‌ها میتوان به دستگاه‌های زیر اشاره کرد:

  • یونیت کامل دریافت شیر
  • شیر سرد کن
  • دستگاه پخت شیر
  • سپراتور یا خامه‌گیر
  • دستگاه تهیه ماست
  • دستگاه کره‌ گیری

  هزینه راه ‌اندازی خط تولید لبنیات

  راه‌اندازی خط تولید لبنیات نسبتا هزینه زیادی دارد اما عوامل زیادی در بحث کاهش یا افزایش هزینه‌های تولید دخیل هستند. عواملی مثل خرید یا اجاره محل تولید، کوچک یا بزرگ بودن خط تولید، سنتی یا صنعی بودن خط تولید، دستگاه‌های‌مورد استفاده و… می‌توانند هزینه‌های شما را تغییر دهند. به‌عنوان مثال اینکه شما دستگاه‌های مورد نیاز را به‌صورت دست دوم تهیه کنید یا نو، هزینه راه‌اندازی خط تولید متفاوت می‌شود.

  چالش‌ها و مشکلات راه ‌اندازی خط تولید لبنیات

  راه‌اندازی خط تولید لبنیات نیز مانند هر کسب و کار دیگری، چالش‌ها و مشکلات خود را دارد. وجود شرکت‌های ‌بزرگ لبنیاتی و بازار رقابتی می‌تواند ورود به این کسب‌ و کار را با ریسک زیادی همراه کند. از جمله مشکلات راه‌اندازی این خط‌تولید می‌توان به مواردی مثل گران بودن دستگاه‌های تولید، نوسانات قیمت‌ها، حمل و نقل گران، بازار فروش و هزینه مواد اولیه اشاره کرد.

مزایای راه ‌اندازی خط تولید لبنیات

در‌کنار چالش‌ها و مشکلات ذکر شده، راه‌اندازی ‌خط تولید‌ لبنیات مزایایی هم دارد. موارد زیر از مهم‌ترین مزایای تولید لبنیات است:

• پراستفاده بودن لبنیات در سفره‌ها
• تولید محصولات متنوع مانند ماست و شیر و دوغ و کره و …
• درآمد بالا و سود زیاد
• استفاده از تسهیلات بانکی با ثبت برند
• امکان حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی